Fizibilite raporu hazırlanması, yazılması, danışmanlığı ve fizibilite raporu örnekleri üzerine yazımızın 4. bölümü.
1.4. FİZİBİLİTE RAPORU KAPSAMINDA YATIRIM PROJESİNİN HAZIRLANMA SÜRECİ
Fizibilite raporu kapsamında, Yatırım projesi; yatırımın ekonomik ömrü, yatırım dönemi ve tasfiye dönemi boyunca ve genelde belirsizlik ve risk ortamında; rantabilitesinin ve yararlılık derecesinin ölçülmesi ile gerçekleşebilirliğinin belirlenmesi amacına yönelik bir plan olarak hazırlanır. Yatırım projesinin hazırlanması aşamasında ayrıca yatırım için gerekli olan fonların kaynakları üzerinde de durulur. Uzun süreli, büyük ölçüde kaynak ayırmayı gerektiren yatırım kararının sezgiler ile alınması düşünülmeyeceğine göre, bir seçenek olarak kararın doğruluğunu kanıtlayacak projeye dayandırılması gerekir.
Bir fizibilite raporu kapsamında, yatırım projesini hazırlama, iktisatçıların, mühendislerin, mali analistierin ve diğer ilgili alanlardaki uzmanların katılımı ile yapılan geleceğe ilişkin hesaplamalar sürecini kapsamaktadır. Yatırım projesinin fikir olarak tasarlanmasından, hazırlık, eleme, seçme, yatırımın gerçekleşmesi ve sonunda işletmeye alma dönemine kadar süren faaliyetler proje çalışmaları kapsamına girmektedir. Bir yatırım projesinin hazırlanmasındaki aşamaları başlıca sekiz grupta toplamak mümkündür.
Bu aşamaları şematik olarak ve bir bütünsellik içerisinde aşağıda görmekteyiz.
Yukarıda da detaylı bir biçimde görülen bu aşamaları sırasıyla kısaca açıklayalım.
Proje fikrinin doğuşu:
Bir yatırım projesinin amacı belirli bir mal veya hizmet üretiminin gerçekleştirilmesidir. Üretilecek çok sayıda mal ve hizmet türü bulunduğuna göre, yatırımcılar pek çok sayıda yatırım alternatifi ile karşı karşıyadır. Bütün yatırım alanları üzerinde derinliğine bir inceleme yapmanın, ekonomik, teknik, finansal ve hukuki etüdleri hazırlamanın güçlüğü nedeniyle, proje hazırla madan önce ümit verici yatırım alanlarının belirlenmesi ile proje fikri doğar.
Yeni yatırım projelerinin ele alınması, işletmeler için ayrıntılı çalışmaları ve büyük maliyetleri getireceğinden, projeler arasında tercih yapmayı ve sonuçta yatırım kararı almayı gerektiren önemli faktörler vardır.
Bunlarda;
- işletmenin (yatırımcının) amaçlan ve politikası,
- işletmede (yatırımcıda/finansörde) fon fazlalıklarının bulunması,
- üretimi etkin ve verimli kılmak,
- risk ve belirsizlik,
- Üretim artışı sağlamak ve /veya yeni üretim kapasitesi yaratmak.
Ön araştırmalar:
Yatırım kararlan nitelikleri itibarı ile çok detaylı analizler sonucunda alınan kararlardır. Yatırım kararı işletmenin geleceğini önceden yönlendiren bir karar niteliğini taşır. Yapılacak yatınmın büyüklüğü yatınm projesinin hazırlanmasında görev alan uzmanların sayısını önemli ölçüde etkiler. Bazı durumlarda, büyük yatırımlan gerçekleştirmek için yüzlerce uzmanın aylarca çalışması gerekir. Yatırım projesinin hazırlanması bu yönüyle büyük harcama, zaman ve sistemli bir çalışmayı gerektirir.
Yatırım projesinin hazırlanması sürecinde yapılan ön araştırma başlıca aşağıdaki süreci kapsar;
- yatırım ihtiyacının saptanması,
- yatırım ihtiyacının somut duruma getirilmesi,
- alternatif yatırım mallarının saptanması,
- gerekli belgelerin toplanması (yatırım mallarına ilişkin), yatırım mallarına yönelik olarak ön kontrolün yapılması.
Firmamız hakkında bilgi almak için lütfen www.asama.com.tr adresini ziyaret edin.
Serinin diğer yazılarınıda okumak isteyebilirsiniz;