PİYASA ARAŞTIRMASI
Yatırım projelerinin hazırlanma sürecinde işletmenin büyüklüğünü belirleyen en önemli faktörlerden birisi pazarın yapısı ve pazardaki olası taleptir. Yatırım kararı veya yapılacak yatırımın büyüklüğü mevcut ya da olası talebe göre belirlenir.
Yatırım projelerinin hazırlanma sürecinde işletmenin büyüklüğünü belirleyen en önemli faktörlerden birisi, pazarın yapısı ve pazardaki muhtemel taleptir. Yatırım kararı veya yapılacak yatırımın büyüklüğü mevcut ya da muhtemel talebe göre belirlenir.
Piyasa araştırması yeni kurulacak işletmeler açısından çok önemlidir. Çünkü hangi malın, hangi özellikle, hangi fiyatla, ne miktarda, kimlere, nerelerde satılacağı piyasa araştırması ile belirlenir. Eğer işletmeler üretecekleri malların özelliklerini ve kimlere, nerelerde, ne miktarda satacaklarını önceden saptarlarsa, üretime geçildiğinde karşılaşıbilecek problemlerin önemli bir bölümü ortadan kaldırılmış olacaktır. Piyasa araştırmasının istenilen düzeyde yapılmaması işletmeleri ve ülkeyi bir dizi olumsuz durumla karşı karşıya bırakır. İşletmeler açısında bu olumsuzlukların en önemlileri, talebin yeterli olmadığı sektörlere yatırım yapılıp üretilenlerin satılamaması ve dolayısıyla işletmenin istenilen kapasitede kullanılama
masıdır. Ülke açısından ortaya çıkabilecek olumsuzluk ise, arz fazlası olan sektörlerde yatırım yapılması, sermaye mallarının gereksiz şekilde bu sektörlere tahsis edilmesidir. Oysa sermaye bir üretim faktörüdür ve tüm ülkelerde bir maliyeti vardır. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde ise maliyet daha yüksektir.
Bu bağlamda araştırılması gerekli başlıca alanları şu şekilde özetleyebiliriz;
* piyasanın hacmi,
* piyasa geliştirme,
* piyasa segmentleri (bölümleri),
* piyasa payı,piyasadaki ürünlere yönelik piyasa potansiyelinin analizi ve yeni ürünler için talep tahminleri,
* satış tahminleri,
* ürünlere yönelik piyasaların özelliklerinin analizi,
* piyasa trendlerinin (gelişimi / eğilimi) analizi.
Bu alanlara yönelik olarak başlıca araştırma amaçlarını da şöyle özetlemek mümkündür;
piyasaları tanımlamak ve ölçmek,
– toplam piyasalar (piyasaların bütünselliği yani bağlı talep yapısının analizi)
– tek tek piyasaların en önemli segmentleri – cari ürünler için yeni piyasalar
– cari pazarlar için yeni ürünler
– yeni pazarlar için yeni ürünler
piyasaların özelliklerinin analizi,
– ürünlere yönelik tüketici talebi, ürünlerin fonksiyonları
– talep edilen ürün özellikleri (nitelikleri)
– ürün tercihinde ve arayışında tüketici alışkanlıkları
– tüketicilerin tavır ve aktiviteleri
– rekabet koşulları, piyasa payı ve pazarlama maliyetleri ve ilgili uygulamalar
– gerekli olacak ticari koşul ve ortam
– piyasa, kolaylıklar ve rekabet trendleri
* piyasaların projeksiyonu (1 ve 5 yıllık), temel büyüme ve azalmaya yönelik etkili olabilecek faktörler piyasada yer edinebilme koşulları
müşteri profilinde eğilimler veya olası değişiklikler ve piyasadaki yeni rekabetin koşullarını yaratan yeni ürün türleri çevresel değişim (sosyal, ekonomik, teknik ve siyasal) toplam piyasanın projeksiyonu (bu analiz piyasaya girme-sızma ve hedef piyasa payı açısından önem taşımaktadır)
* olası piyasa payının projeksiyonu, piyasanın eğilimine dayalı piyasa payı projeksiyonu piyasa pozisyonunu etkileyebilecek rekabet koşullarının katı ve zayıf yönlerinin derecesinin belirlenmesi pazar payını artırmaya yönelik genişleme alanlarının ‘tesbiti 1 veya 5 yıllık (bazen ürün ve piyasa yapısı uygun ise 10 yıllık) dönem içinde piyasa payının gelişimi.